Қазақстандық белгілі ғалым Әбдіманап Медеуұлы Оразбаев 1965 жылы Көкшетау облысы, бұрынғы Красноармейск ауданына қарасты Шағалалы І қола дәуірінің қонысын зерттеу кезінде сүйектен жасалған көптеген заттар тауып алады. Сол сүйектердің арасынан 6 жұп коньки де табылған. Ғалым 1967 жылы Мәскеу қаласында «Совет лайф» газетіне сол сүйектер туралы ғылыми-зерттеу мақаласын жариялаған бойда құрылған арнайы сараптама тобына британиялық ғалым Джозеф Бучко жетекшілік етеді де, ол заттың коньки екенін растайды.

2014 жылы Л.Н. Гумилев атындағы Евразия ұлттық университетінің археологтары сол сүйек конькидің түпнұсқасы негізінде қалпына келтіріп көшірмесін жасап шығарады.

Бұндай конькилер негізінен жылқының сирақ сүйегінен ортасы жарылып жасалғаны белгілі болады. Ондай сүйектің қабырғасы өте қалың болатындықтан ұзақ уақытқа шыдас беретіндігімен ерекшеленеді. Мөлшермен бір сүйек конькидің салмағы 400 грамм тартады.

2018 жылдың желтоқсан айында сүйек конькилерге арнайы патент алынды.

Жалпы қазақ жерінен ең алғаш рет сүйек коньки 1948 жылы Қостанай облысы Тобыл өзені бойынан Крифцова-Гракова деген ғалым тапқанымен ол заттардың коньки екенін білмеген екен.

Авторы: Үмітқалиев Ұлан Үмітқалиұлы, фото: 

Л.Н.Гумилев атындағы Евразия ұлттық университетінің археология және этнология кафедрасының меңгерушісі