Бұл колибриді, бәлкім, айырсадақпен атып алған да шығар, ол енді махаббаттың бойтұмары ретінде базарда тұр.

«Егер құсқа қандай да бір залалын тигізер болса, ол күллі тұмса табиғатқа жасалған қылмыс деп есептеймін». Тергеуші-орнитолог Пеппер Трайлдың (жоғарыда, Орегон штатындағы Ашланд зертханасында) көзқарасы осындай. АҚШ-та бұл пікірдегі екі адам болса, ол – соның бірі.

Трайлдың жұмысы өте қиын. Ол табиғат қорғау саласында құзыретті органдар жіберген өлекседен сынама алады. Содан кейін оған сараптама жүргізеді. Кейде ол құсты бірден тани алмаса, қауырсынның сынамасы мен көлемінен бастап, оған ұзақ уақыт зерттеу жүргізеді. Құстың дерегі анықталған сәтте Трайлдың жұмысы да тәмам. Ол АҚШ Балық және жабайы жануарларды қорғау қызметінің өкілдері сияқты қажет жағдайда ДНҚ сараптамасын алып, өлім себебін анықтау үшін қосымша зерттеу жүргізеді.

Әдетте құстарға оқ тиеді немесе тұзаққа түседі. Бірқатары жасырын сауда барысында опат болады. Енді бірінің өлексесі аксессуар мен тұмарға айналып кетеді. Мысалы, кептірілген колибри Мексикада махаббат бойтұмары ретінде (chuparosas) сатылатынын Трайл көптен байқап жүр.

Ол жылына шамамен 100 құсқа қатысты қылмыстық істі тергейді және олар объективті болуы қажет, алайда арасында эмоцияға ерік беретін кездері де болып тұрады. «Құстың өлгенін білу қандай қиын, – дейді ол, – алайда бұл мәселеге жұрт назарын аударта алсам, бақытты болғаным».

Авторы: Кэтрин Цукерман, фото: Том Фоулкс

Мақаланың толық нұсқасы мен әлемдік зерттеулердің қайнар көзіне қол жеткізгіңіз келсе, shopnationalgeographic.kz арқылы онлайн жазылыңыз.