Тарих қағаз беттеріне түспес бұрын үңгірлердің қабырғасы мен тастарға қашап жазылды. Жыршы мен термешілер арқылы бұл өнер ауыздан-ауызға тарап, матаға ою-өрнек болып қонды.
Мал шаруашылығымен айналысқан байырғы қазақ-қырғыз көшпенділерінің қолайлы текстильдік өнер туындылары өткеннің жаршысы ретінде ұрпақтан-ұрпаққа мұраға беріліп отырған. Қазақ пен қырғыздың ұлттық дизайнында (сәйкесінше, ойма және ою) әшекейлеген суретті кілемдердегі (түскиіз) және жайма кілемдердегі (сырмақ) симметриялық пішіндер, мың бұралған сызықтар, қанық түстер барқыт не киіз бетінде жақсы үйлесім табады. Бұл иректер мен тігістердің астына жасырылған тарих пен ежелгі философияны бір қарағаннан түсіну мүмкін емес.
Қырғыздың дәстүрлі ою үлгілері сол отбасының тарихын көрсетумен қатар мемлекеттің де ежелгі діни наным-сенімінен сыр шертеді. Олар ою-өрнектер арқылы келешек ұрпағымыз бақытты және ғұмырлы болсын деп ырымдап тілек тілейді. Ондағы нышандар Көк Тәңірі философиясының терең, рухани мағынасын да қамтыған.
Салт-дәстүр болып жалғасын тауып келе жатқан Тәңірі діні табиғатпен үйлесім тауып тепе-теңдікті сақтап қалған. Ол бойынша аспан, су, жер мен оттың бәрінде тылсым күш бар. Киіз үйдің ішін сәндейтін дәстүрлі тоқыма және басқа заттардың дизайны мен түсі осы сенімді көрсетеді.
Қазақ пен қырғыздың дәстүрлі киімі мен кілеміндегі ою-өрнек пен туларындағы эмблемалар ежелгі діни философияның символдары.
Авторы: Тоби Э.Кокс
Мақаланың толық нұсқасы мен әлемдік зерттеулердің қайнар көзіне қол жеткізгіңіз келсе, shopnationa
